Οι τζιχαντιστές κερδίζουν στην Idlib | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι τζιχαντιστές κερδίζουν στην Idlib

Η ομάδα Hayat Tahrir al-Sham καταλαμβάνει την Βόρεια Συρία
Περίληψη: 

Η υπεροχή της Hayat Tahrir al-Sham στην Idlib μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως μια σημαντική νίκη των τζιχαντιστών στην βορειοδυτική Συρία. Αυτό θα οδηγήσει την επαρχία σε καθεστώς διεθνούς παρία και θα αυξήσει τις πιθανότητες μιας νέας επίθεσης από το καθεστώς, γεγονός που, αν όντως συμβεί, θα προκαλέσει μεγαλύτερες ροές προσφύγων προς την Τουρκία.

Ο AYMENN JAWAD AL-TAMIMI είναι ερευνητής στο Φόρουμ για την Μέση Ανατολή, επικεντρώνοντας κυρίως στην Συρία, το Ιράκ και το Ισλαμικό Κράτος. Ο ιστότοπός του είναι http://www.aymennjawad.org [1]

Η κάλυψη των μέσων ενημέρωσης για την Συρία επικεντρώνεται σε δύο πτυχές του εμφυλίου πολέμου της χώρας: Πρώτον, στην εκστρατεία εναντίον του Ισλαμικού Κράτους [2] στην βορειοανατολική Συρία -συμπεριλαμβανομένης της μάχης των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ συριακών δυνάμεων για να ανακαταληφθεί η de facto πρωτεύουσα του ISIS, Raqqa- και δεύτερον, στην ευρύτερη εμπλοκή της Ρωσίας στην χώρα [3].

11082017-1.jpg

Μια φωτογραφία της υπό ανταρτική κατοχή πόλης Idlib από drone, τον Ιούνιο του 2017. AMMAR ABDULLAH / REUTERS
--------------------------------------------------

Εντούτοις, στην βορειοδυτική Συρία, πραγματοποιήθηκε μια παραβλεφθείσα αλλά σημαντική μάχη, η οποία έθεσε την Hayat Tahrir al-Sham (HTS), μια διάδοχο της συριακής θυγατρικής της Αλ Κάιντα, γνωστής ως Jabhat al-Nusra [4], εναντίον της Ahrar al-Sham, μιας αντίπαλης σαλαφιτικής ομάδας που ευθυγραμμίζεται με την Τουρκία και το Κατάρ. Οι δυο τους ενεπλάκησαν σε μεγάλες μάχες για τον έλεγχο της επαρχίας Idlib, το επίκεντρο της εναπομείνασας αντάρτικης αντιπολίτευσης του Assad, και η HTS απέκτησε σημαντικά κέρδη. Κατέλαβε την πρωτεύουσα της επαρχίας, την πόλη Idlib, και ανάγκασε την Αχράρ αλ Σαμ να φύγει από το Bab al-Hawa, το κύριο σημείο διέλευσης των συνόρων με την Τουρκία. Η HTS, με άλλα λόγια, έχει ήδη σηματοδοτήσει μια σημαντική στρατηγική νίκη εναντίον της Ahrar και πιθανότατα θα κυριαρχήσει στην Idlib από τώρα και στο εξής.

Ο έλεγχος της HTS επί της Idlib σημαίνει ότι η επαρχία θα θεωρείται όλο και περισσότερο ως διεθνής παρίας. Αν και η ομάδα ισχυρίζεται ότι είναι ανεξάρτητη, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η διεθνής κοινότητα γενικά την βλέπουν ως ένα μέτωπο της Αλ Κάιντα [5]. Ένα αποτέλεσμα αυτής της αντίληψης είναι ότι ενώ η HTS ίσως να ισχυριστεί ότι μπορεί να διατηρήσει την ανεξαρτησία των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, όλο και λιγότερες ΜΚΟ θα είναι πρόθυμες να εργαστούν στην Idlib, οδηγώντας την ανθρωπιστική κατάσταση της επαρχίας σε περαιτέρω επιδείνωση. Επιπλέον, το καθεστώς Assad και οι σύμμαχοί του πιθανότατα θα έχουν μεγαλύτερη διεθνή στήριξη σε μια επίθεση για την ανακατάληψη της επαρχίας.

Αλλά πώς προέκυψε αυτή η καταστροφική σειρά γεγονότων και ποιος φταίει γι' αυτό; Σε μεγάλο βαθμό, το σφάλμα έγκειται στην ίδια την Ahrar.

ΚΑΜΨΗ ΚΑΙ ΠΤΩΣΗ

Με την υποστήριξη εξωτερικών δυνάμεων όπως η Τουρκία και το Κατάρ, η Ahrar αναδείχθηκε κατά την διάρκεια του πολέμου ως μια από τις πιο ισχυρές ανταρτικές οργανώσεις της Συρίας. Διαθέτει δίκτυα σε ολόκληρη την χώρα, αλλά είναι πιο ισχυρή στον βορρά. Η εξέχουσα θέση της την έχει καταστήσει το αντικείμενο διαμάχης μεταξύ των Δυτικών σχολιαστών και πολιτικών, οι οποίοι δεν είναι βέβαιοι εάν θα αντιμετωπίσουν την ομάδα ως πιθανό σύμμαχο ή εχθρό. Τα επιχειρήματα σχετικά με την Ahrar (και η Δυτική πολιτική ως προς αυτήν) τείνουν να επικεντρώνονται στις εσωτερικές ιδεολογικές της τάσεις: Αν και η ομάδα αναγνωρίζεται συνήθως ως σαλαφιτική, οι ξένοι διαφωνούν ως προς το αν είναι μια τζιχαντιστική ομάδα που διαφέρει λίγο από την al Qaeda και το ISIS ή είναι κάτι πιο περίπλοκο -ένα κίνημα με ποικίλα και εξελισσόμενα ιδεολογικά σκέλη, μερικά τζιχαντιστικά, μερικά πιο εθνικιστικά ή μετριοπαθή.

Ωστόσο, οι συζητήσεις σχετικά με την ιδεολογία της Ahrar συχνά κρύβουν την μεγαλύτερη εικόνα. Το κύριο πρόβλημα με την ομάδα, από την Δυτική σκοπιά, ήταν πάντα ο ρόλος της ως ενεργοποιητή τζιχαντιστών, ανεξάρτητα αν τα μέλη της μπορούν να περιγραφούν δίκαια ως τζιχαντιστές ή όχι, ή αν έχουν αλλάξει τις θέσεις τους με την πάροδο του χρόνου. Το πρόβλημα αυτό καταγράφηκε καλά σε ένα άρθρο στο [ενημερωτικό website] McClatchy το 2014, στο οποίο ο Σύρος δημοσιογράφος Mousab Alhamadee [6] σκιαγραφούσε τον πρώτο ηγέτη του Ahrar, τον Hassan Abboud, ο οποίος σκοτώθηκε σε μια μυστηριώδη έκρηξη τον Σεπτέμβριο του 2014 και με τον οποίο ο Alhamadee είχε εκτεταμένες επαφές. Πριν από το θάνατό του, ο Abboud προφανώς προσπάθησε να απομακρύνει την ομάδα από την Αλ Κάιντα, με την οποία συνδεόταν κυρίως μέσω του Abu Khalid al-Suri, ενός μέλους της Ahrar που είχε διοριστεί από τον ηγέτη της al Qaeda, Ayman al-Zawahiri το 2013 για να μεσολαβεί μεταξύ της Nusra και του ISIS και σκοτώθηκε τον Φεβρουάριο του 2014. Αλλά ο Alhamadee αναγνώρισε ότι υπό την ηγεσία του Abboud, η Ahrar είχε εργαστεί για να φέρει μεγάλο αριθμό ξένων τζιχαντιστών στην χώρα και να υπονομεύσει τα τοπικά συμβούλια και την κοινωνία των πολιτών. Συγκεκριμένα, ο υπό τον Abboud, η Ahrar διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην άνοδο του ISIS στην Συρία το 2013, συνεργαζόμενη μαζί του στις πόλεις Tel Abyad και Hasakah, ενώ συνέχιζε να συντρίβει άλλες ομάδες, όπως η Ahfad al-Rasoul στην Raqqa. Αυτά τα προβλήματα ήρθαν σε μια εποχή που μια πρώιμη κινητοποίηση των ανταρτών εναντίον του ISIS θα μπορούσε να το εμποδίσει να καταλάβει σημαντικές εκτάσεις συριακής επικράτειας.

11082017-2.jpg

Μαχητές της Ahrar al-Sham περιπολούν σε λόφο στην Jabal al-Arbaeen, στην επαρχία Idlib, τον Μάιο του 2015. KHALIL ASHAWI / REUTERS
---------------------------------------------------